Obrazy typograficzne…
Wernisaż w piątek, 10 listopada 2023, o godz. 19.oo (wystawa dostępna od 6 listopada do 1 grudnia 2023).
Dr Zbigniew Koszałkowski
Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego; dyplom w Pracowni Projektowania Druków Periodycznych prof. Krzysztofa Lenka i w Pracowni Malarstwa prof. Juliusza Narzyńskiego, 1982; doktorat, 2015). Od 2008 był adiunktem, a następnie profesorem w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi. Od 2019 wykłada na Wydziale Grafiki Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Podczas studiów i stanu wojennego działał w opozycji demokratycznej (m.in. współtworzył Niezależne Zrzeszenie Studentów) projektując i kolportując bezdebitowe pisma. W 1985 współpracował z Łódzkim Towarzystwem Oświaty Niezależnej i zaprojektował jego znak. W latach 1984–1989 był współtwórcą galerii „Nawa św. Krzysztofa” działającej alternatywnie dla twórców bojkotujących oficjalne galerie w stanie wojennym. Był także redaktorem graficznym i wydawcą m.in. bezdebitowego pisma „Nawa św. Krzysztofa”. Działalność społeczno-polityczną zakończył identyfikacją graficzną dla kandydatów Solidarności regionu Łódź w wyborach do Sejmu RP w 1989.
W latach osiemdziesiątych pracował wyłącznie na umowy-zlecenia (niepisany zakaz pracy etatowej). W 1986 wdrożył w życie swój projekt miesięcznika „Kalejdoskop” i redagował go graficznie aż do rozwiązania redakcji przez władze miasta w 1992. Od 1988 projektował i redagował graficznie ogólnopolskie miesięczniki: „Bestseller” i „Sens”, „Ten Ton”. W latach 1986–2004 zaprojektował identyfikację graficzną Państwowego Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi realizując ponad 100 plakatów i druków. W 1996 rozpoczął współpracę z miesięcznikiem „Tygiel Kultury”, dla którego projektował charakterystyczne i nagrodzone przez „Media Marketing Polska” okładki typograficzne. Nagradzany za swoje prace (I nagroda za typografię na okładkach „Tygla Kultury” w Konkursie Projektowania Prasowego „Chimera”, „Media Marketing Polska” 2003; nagroda za plakat na Biennale Plakatu Teatralnego w Krakowie, 1998) i wyróżniany za działalność opozycyjną i twórczą (m.in. Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” za podziemną działalność wydawniczą, 1999; Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 2006; Krzyż Wolności i Solidarności, 2016; Zasłużony Kulturze Gloria Artis, 2023.
Twórczość Zbigniewa Koszałkowskiego skoncentrowana jest na praktyce i dydaktyce z zakresu grafiki projektowej, dotyczącej projektowania czasopism, książek, plakatów i logotypów. Początki jego działalności artystycznej łączą się z jego uczestnictwem w ruchu artystycznym Łodzi w czasie stanu wojennego, kiedy współtworzył niezależną galerię „Nawa św. Krzysztofa” przy kościele oo. Jezuitów i wydawał krytyczno-artystyczne pismo „Nawa św. Krzysztofa” (1984-1989). Wśród wielu inicjatyw na rzecz kultury, wyróżniają się opracowane przez niego w latach 80. i 90. XX wieku, koncepcje graficzne takich czasopism i wydawnictw jak: „Kalejdoskop. Łódzki przewodnik kulturalny” (1985-1992), „Bestseller” (1990-1992), „SENS” (1991), „Ten Ton. Kalejdoskop kultury i biznesu” (1992), a zwłaszcza „Tygiel Kultury” (1996-2011). Ten ostatni zyskał uznanie dzięki charakterystycznym i nagrodzonym przez „Media Marketing Polska” okładkom typograficznym jako czasopismo o znaczeniu ogólnopolskim, związane z wysokim poziomem edytorskim i merytorycznym. Koszałkowski stworzył także w latach 1986-2004, ciekawe i unikalne w skali europejskiej rozwiązania formalne dla identyfikacji graficznej Teatru im. Stefana Jaracza oraz jako pierwszy zaprojektował technologię poddruków zdjęć półtonowych pod tekstem w periodyku „Bestseler” (1989). W swojej twórczości graficznej sięgał do tradycji konstruktywizmu oraz konceptualizmu lat 70. i 80. XX wieku, doskonale kontynuując dokonania w zakresie druku funkcjonalnego z lat 20. i 30., z którym związana jest osobowość Władysława Strzemińskiego. Strzemiński przykładał wagę do nauczania nowoczesnej grafiki pozbawionej literackości i ornamentu, korzystając z zasad projektowania niemieckiego Bauhausu.
Na wystawie prezentujemy prace z zakresu projektowania prasy i identafikacji graficznej około 60. firm w tym plakaty Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi jako części identyfikacji zaprojektowanej i funkcjonującej na rynku od drugiej połowy lat osiemdziesiątych.
